Owrzodzenie nóg
Żylne owrzodzenia nóg to niegojące się lub otwarte rany na nogach. Występują w przypadku choroby układu żylnego.
Czym jest owrzodzenie nóg?
Żylne owrzodzenia nóg zwykle rozwijają się wewnątrz, czasem na powierzchni nogi, tuż nad kostką.
Do objawów żylnego owrzodzenia nóg należą
- ból
- swędzenie
- obrzęk
w zajętej nodze. Skóra wokół owrzodzenia może być przebarwiona lub stwardniała, a z rany może wydzielać się nieprzyjemny zapach.
Choroba układu żylnego jest główną przyczyną ponad dwóch trzecich wszystkich owrzodzeń nóg. Inne częste rodzaje owrzodzeń nóg to:
- owrzodzenia tętnicze nóg – spowodowane złym krążeniem krwi w tętnicach
- cukrzycowe owrzodzenia nóg – spowodowane przez wysoki poziom cukru we krwi związany z cukrzycą
- naczyniowe owrzodzenia nóg – związane z przewlekłymi zaburzeniami zapalnymi, takimi jak reumatoidalne zapalenie stawów i toczeń
- urazowe owrzodzenia nóg – spowodowane urazem nogi
- owrzodzenia nóg wywołane nowotworem – spowodowane guzem skóry nogi
Większość owrzodzeń będących efektem choroby tętnic lub cukrzycy znajduje się raczej na stopie niż na nodze.
Żylne owrzodzenia nóg są oznaką poważnej choroby układu żylnego
Żylne owrzodzenia nóg są jednym z najpoważniejszych następstw przewlekłej choroby układu żylnego; często są długotrwałe i trudne do wyleczenia. W rzeczywistości odsetek nawrotów owrzodzeń żylnych nóg wynosi ponad 70 procent.
Skontaktuj się z lekarzem, jeśli sądzisz, że cierpisz na żylne owrzodzenie nóg, ponieważ będzie ono wymagało profesjonalnego leczenia. Lekarz może również pomóc w określeniu rodzaju owrzodzenia i najlepszej opcji leczenia.
Co jest przyczyną żylnych owrzodzeń nóg?
Żylne owrzodzenia nóg wynikają z postępu choroby żylnej, zwłaszcza przewlekłej niewydolności żylnej (PNŻ).
Przewlekła niewydolność żylna jest stanem, który występuje, gdy ściany i (lub) zastawki w żyłach nóg są uszkodzone lub nie działają skutecznie.
Zastawki powinny zapewniać przepływ krwi w górę, a nie w dół kończyny. Jeśli nie zamykają się prawidłowo, dochodzi do zastoju krwi w żyłach, czego efektem jest bardzo wysokie ciśnienie w żyłach w pozycji pionowej.
To stałe wysokie ciśnienie może stopniowo uszkadzać maleńkie naczynia krwionośne w skórze, prowadząc do przecieku krwi do tkanki. W końcu prowadzi to do miejscowego zapalenia tkanki.
Niewielki uraz może być początkiem owrzodzenia nogi
Owrzodzenie może rozwinąć się po niewielkim urazie, jeśli wystąpi problem z krążeniem krwi w żyłach nóg i zacznie się rozwijać miejscowe zapalenie tkanki. W rezultacie skóra może łatwo pękać i tworzyć owrzodzenia po uderzeniu lub zadrapaniu.
Jeżeli nie stosujesz leczenia poprawiającego krążenie w nogach, owrzodzenie może się nie zagoić.
Jak diagnozuje się owrzodzenie żylne nóg?
W przypadku wszystkich osób z wrzodami zaleca się zebranie dokładnego wywiadu medycznego:
- występowanie żylaków, leczonych lub nie, u pacjenta lub jego rodziny
- występowanie zakrzepicy żył głębokich i/lub zakrzepicy żył powierzchownych, i/lub zatorowości płucnej u pacjenta lub jego rodziny
- istotny uraz lub operacja kończyny dolnej w wywiadzie
- wcześniejszy wrzód żylny
- obecność cukrzycy
Pracownik służby zdrowia zbada Twoją nogę, kiedy stoisz i leżysz.
Zbadane zostanie również tętno w kostkach w celu upewnienia się, że tętnice w nodze działają prawidłowo. Aby wykluczyć chorobę tętnic obwodowych (stan wpływający na tętnice) jako możliwą przyczynę objawów, pracownik służby zdrowia przeprowadzi test zwany badaniem Dopplera.
Można przeprowadzić dalsze badania w celu oceny przepływu krwi w żyłach.
Jak leczy się owrzodzenia nóg?
Jeśli zdiagnozowano u Ciebie owrzodzenie żylne nóg, prawdopodobnie ściśle współpracujesz z kliniką leczenia ran lub lekarzem albo osobą certyfikowaną w dopasowywaniu odpowiedniej terapii uciskowej rany.
Kontrola i leczenie ranu: ucisk medyczny odgrywa ważną rolę
Podstawowe leczenie żylnego owrzodzenia nóg obejmuje kontrolę wszelkich zakażeń i gojenia się rany. Może to potrwać kilka miesięcy, w zależności od wielkości rany. Ważne jest leczenie bólu i minimalizowanie obrzęku, a także ochrona zdrowej skóry.
Ucisk pomaga poprawić krążenie żylne w nogach i leczyć obrzęki. Odgrywa ważną rolę w gojeniu się ran i dbaniu o miejsca, na których znajdowały się rany.
Tradycyjnie bandaże uciskowe z podkładem bawełnianym stosuje się w początkowej fazie leczenia dużych owrzodzeń, aż do prawie całkowitego wygojenia się, lub też dopasowuje się pacjentowi pończochy uciskowe o stopniowanej długości do kolan o wartości 30–40 mm Hg lub wyższej.
Systemy podkolanówek uciskowych
Dostępne są również systemy podkolanówek uciskowych. Składają się one z typowej podkolanówki uciskowej i podkolanówki spodniej o małym ucisku.Te systemy mają wiele zalet przewyższających korzyści ze stosowania bandaży:
- Łatwe do założenia, co oznacza, że w wielu przypadkach pomoc w leczeniu uciskowym nie jest wymagana
- Wygodne i dyskretne, nawet z butami
- Bez nieprzyjemnych ucisków podczas leżenia w łóżku, ponieważ na noc zakłada się tylko opatentowane podszewki
- Podszewka utrzymuje opatrunek na miejscu podczas snu
- Brak uszkodzenia rany przy prawidłowym zastosowaniu – ani podczas zakładania, ani zdejmowania skarpety
Przy odpowiednim leczeniu większość owrzodzeń żylnych nóg goi się w ciągu 3–4 miesięcy.
Po wygojeniu się rany należy do końca życia nosić pończochy uciskowe, aby zapobiec rozwojowi kolejnego owrzodzenia.
Podsumowanie
Owrzodzenie nóg jest najpoważniejszą konsekwencją choroby układu żylnego.
Podstawowa wiedza medyczna na temat zaburzeń żylnych
- Termin przewlekłe zaburzenia żylne (PZŻ) opisuje długotrwały stan obejmujący upośledzony powrót żylny.
- Jeśli zastawki żylne nie zamykają się prawidłowo, dochodzi do refluksu: przecieku krwi w dół i zastoju w żyle, co prowadzi do nadciśnienia żylnego. Ten stan jest znany jako przewlekła niewydolność żylna (PNŻ), która może powodować obrzęki, zmiany skórne, a w niektórych przypadkach owrzodzenia.
- Nieleczona przewlekła niewydolność żylna może prowadzić do powstania poważnych zaburzeń, w tym zapalenia żył i zatorowości płucnej. Aby rozróżnić różne objawy PZŻ, stosuje się system klasyfikacji CEAP.
- Ostre zaburzenia żylne zwykle występują bez wcześniejszych objawów, ale mogą być również wywoływane przez przewlekłe zaburzenia żylne. W każdym przypadku wymagane jest natychmiastowe leczenie. Ostre zaburzenia żylne obejmują zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych, zakrzepicę żył głębokich (ZŻG), zatorowość płucną, zespół pozakrzepowy i krwawienie z żylaków.